ΜΗΝΑΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΥΜΝΟΥ 2019
ΓΥΜΝΟ – Μια σύντομη ιστορία
Η γοητεία της ανθρώπινης μορφής έχει υμνηθεί μέσα από την Τέχνη ήδη από την αρχαιότητα. Το “αρχαίον κάλλος” περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, και την απαράμιλλη ομορφιά του γυμνού σώματος, που ισοδυναμούσε με ήθος, δύναμη και αρετή. Ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Αφροδίτη της Μήλου, κούροι και αναρίθμητα γλυπτά και άλλα σωζόμενα έργα της αρχαιότητας καταδεικνύουν την λατρεἰα, τον σεβασμό και την αποθέωση του γυμνού σώματος.
Ο 15ος και 16ος αιώνας είναι οι αιώνες των μεγάλων κατακτήσεων της δυτικής τέχνης. Το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών γύρω από, το γυμνό γνωρίζει ξανά τη “χρυσή” εποχή του, στο πλαίσιο μιας γενικότερης στροφής προς τα πρότυπα της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας. Ύστερα από τη σκοταδιστική περίοδο του Μεσαίωνα, η αναγέννηση μας αφήνει παρακαταθήκη αριστουργηματικά έργα από ιδιοφυείς καλλιτέχνες, όπως οι Τιτσιάνο, Ραφαήλ, Μικελάντζελο κ.α. που φιλοτεχνούν ύμνους για το γυμνό σώμα που για άλλη μια φορά ανάγεται σε κάτι θεϊκό.
Η απόρριψη του ιδεαλισμού και η στροφή στο “αληθινό” του ρεαλισμού επιβάλλει την “αποκαθήλωση” του γυμνού και την αντικατάστασή του με τη “γύμνια” του σώματος, με τον Κουρμπέ να είναι από τους πρώτους που τολμά να αποδόσει γυμνό γυναικείο σώμα με το εφηβαίο σε πρώτο πλάνο.
Το γυμνό ως θέμα απαντάται κατά κόρον και με την έλευση του μοντερνισμού στην τέχνη, καθώς και σε όλη τη διάρκεια του 20ου αι., οπότε και ανανεώνεται διαρκώς.
Η Φωτογραφία ως πιο σύγχρονο μέσο, συνέχισε αυτή την μακρά παράδοση, από την απαρχή της δημιουργίας της υιοθετώντας το γυμνό, ως ένα διαρκώς εξελισσόμενο θέμα, παράλληλα με την τεχνική εξέλιξη του ίδιου του μέσου, αλλά και των πολιτισμικών αλλαγών εν γένει, περνώντας από τις φωτογραφικές αποτυπώσεις των γυμνών αγαλμάτων της ελληνικής και ρωμαϊκής γλυπτικής, στην καταγραφή του σώματος γυμνών μοντέλων για επιστημονικούς σκοπούς, για να φτάσει στην ίδια την καλλιτεχνική πρακτική της φωτογραφικής εξερεύνσης του γυμνού ως καθαρής φόρμας. Φωτογραφίες αναγεννησιακού τύπου, σπουδές, οι “Παριζιάνικες” ερωτικές φωτογραφίες του 1870, πορνογραφικές εικόνες του 1900, μέχρι τον “πικτοριαλισμό” με τη δημιουργία φωτογραφιών που έμοιαζαν περισσότερο με ζωγραφικά έργα τέχνης, που θα δώσει την θέση του στις φωτογραφίες τοπίου με γυμνούς ανθρώπους, απαντώνται συχνά στη διάρκεια του 19ου και 20ου αι. ή την διαφημιστική και τη φωτογραφία μόδας που παραδοσιακά έχει χρησιμοποιήσει το γυμνό στις διάφορες καμπάνιες μεγάλων οίκων.
Από τον Alfred Stieglitz μέχρι τον Robert Mapplethorpe, από τον Edward Weston μέχρι τη Diane Arbus, τον Helmut Newton ή τον προκλητικό Andres Serrano το γυμνό σώμα δεν έπαψε ποτέ να εμπνέει και να “ερεθίζει” τα μάτια τόσο του καλλιτέχνη όσο και του θεατή.
Σήμερα, στη φωτογραφία γυμνού απαντάται ο καλλιτεχνικός πλουλαρισμός και η πολυφωνία που χαρακτηρίζει συνολικά την σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή εν γένει. Ο στόχος της ετήσιας έκθεσης του Μήνα Καλλιτεχνικού Γυμνού είναι ακριβώς να αναδείξει τις ποικίλες προσεγγίσεις του γυμνού σήμερα, τεχνικές, αισθητικές, φιλοσοφικές και άλλες με εργαλείο το φακό και θέμα το ανθρώπινο σώμα.
Άννα Χασανάκου
Ιστορικός Τέχνης
EN
NUDΕ – A brief story
The charm of the human form has been praised in Art since the Ancient times. The ancient “kallos” included, among others, the incomparable beauty of the naked body, which was equivalent to ethos, strength and virtue. Hermes of Praxiteles, Aphrodite of Milos, kouros statues and countless sculptures and other remaining works of antiquity show the worship, respect and glorification of the naked body.
The 15th and 16th centuries are the centuries of the great conquests of Western Art. The artists’ interest around nudity is on its “golden” era again, as part of a more general shift towards the models of the Greco-Roman Antiquity. After the obscurantism of the middle Ages, the Renaissance leaves us masterpieces by genius artists, such as Tiziano, Raphael, Michelangelo and others who paint hymns to the naked body which, for once more, becomes something divine.
The rejection of idealism and the turn to the “real” of realism imposes the devaluation of nudity and its replacement with nudity, with Courbet being one of the first to dare to depict a naked female body with the genitals uncovered in the foreground.
Nude as a subject is found quite often also with the advent of modernism in Art, as well as throughout the 20th century, when it is constantly renewed.
Photography, as a contemporary medium, continued this long tradition from the very beginning by adopting the nude body as a constantly evolving subject, along with the technical development of the medium itself, as well as the cultural changes in general, passing through the photographic depictions of the nude statues of Greek and Roman sculpture, or the recording of the body of naked models for scientific purposes, to finally reach the artistic practice of the photographic exploration of nude as a pure form. Photographs of Renaissance type, early studies, the “Parisian” erotic photos of 1870, pornographic images of 1900, the “pictorialism” and photographs that looked like paintings, photos of landscapes with naked people, which are often found in 19th and 20th centuries, or even advertising and fashion photographs that have traditionally used the naked body in various campaigns of the big brands.
From Alfred Stieglitz to Robert Mapplethorpe, from Edward Weston to Diane Arbus, Helmut Newton or the provocative Andres Serrano, the naked body has never failed to “excite” the eyes and trigger both the artist and the viewer.
Nowadays, nude art shows the same artistic pluralism and polyphony that characterizes the contemporary artistic production in general. The purpose of the Annual Exhibition of the “Month of nude photography” is to highlight the various approaches of today’s nude photography – technical, aesthetic, morphological, philosophical etc, having the lens as medium and the human body as subject.
Anna Chasanakou
Art Historian
MONTH OF NUDE PHOTOGRPHY 2019
